Núi Mắt Thần, hồ Thang Hen
Nói đến Cao Bằng hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay đến thác Bản Giốc, hang Pác Bó bởi đây là hai khu du lịch nổi tiếng trở từ lâu đã thành biểu tượng của mảnh đất biên cương nơi địa dầu tổ quốc. Tuy nhiên, nếu bạn có điều kiện ghé lại Cao Bằng lâu hơn, thường xuyên hơn sẽ biết được Cao Bằng còn nhiều điểm du lịch đẹp đẽ và nên thơ không kém. Đó là danh thắng núi Mắt Thần, hồ Thăng Hen tại xã Quốc Toản, huyện Trùng Khánh trong quần thể 36 hồ Thang Hen, là điểm đến nổi bật của công viên địa chất toàn cầu non nước Cao Bằng.
Núi Mắt Thần theo tiếng của bà con người Tày bản xứ có tên địa gọi là “Phja Piót”, nghĩa là cái núi bị thủng một lỗ, Gọi là núi thủng vì ngọn núi có một khoảng lớn thông qua mặt sau hình tròn như con mắt từ bên nọ có thể nhìn xuyên qua bên kia. Mỗi buổi hoàng hôn, khi mặt trời từ từ xuống núi, đi qua lỗ thủng, ngọn núi như đang ngậm viên ngọc của trời, ánh sáng từ “viên ngọc” xiên từ bên kia xuyên qua lỗ thủng, chiếu xuống làn nước xanh trong như ngọc, tỏa lên vạn vật một thứ ánh sáng lunh linh huyền diệu dẫn dụ người ta vượt thoát khỏi thực tại mà phiêu diêu vào xứ xở thần tiên. Có lẽ bởi sự kỳ lạ của ngọn núi cũng như mê hoặc trước ảnh đẹp thiên nhiên ưu ái ban tặng mà người ta đặt tên núi là Mắt Thần vậy.
Dưới chân núi là một tiểu đồng bằng trải dài đến 15 ha với nhiều diện mạo khác nhau thay đổi theo từng mùa. Vào mùa hạ, ông trời hào phóng ban thật nhiều những cơn mưa tưới tắm cho đồng ruộng, cho người nông dân yên tâm cấy hái. Thì cánh đồng dưới chân núi Mắt Thần cũng được đổ đầy những giọt nước ân huệ của trời, trở thành một hồ nước lớn trong xanh ngăn ngắt, người dân gọi là hồ Nặm Chá. Hồ Nặm Chá nước trong xanh biếc, màu xanh ngăn ngắt của bầu trời lẫn với những bông mây tha thẩn cùng gió, xanh thẫm màu của núi rừng, cùng núi Mắt Thần soi mình kiêu hãnh. Cả trời, mây, núi như hòa vào nhau, nơi đây, ranh giới giữa đất, trời như được xóa nhòa. Sang thu, những cơn mưa ít dần, nước trong hồ dần cạn, hồ nước thu nhỏ nhường chỗ cho những bình nguyên cỏ xanh mướt như thảm lụa mềm trải rộng dưới chân núi. Nhưng chú trâu, bò, ngựa nhẩn nha gặm cỏ càng khiến khung cảnh thêm yên ả, thanh bình. Xuân về, xua tan giá rét nhường chỗ cho ánh nắng ấm áp đầu mùa, màn mưa phùn mỏng phủ lên vạn vật, vạt cỏ được mưa phùn tưới tắm càng xanh non mơn mởn mướt mát xao xuyến lòng người.
Khó nó thể nói khi nào là thời điểm vào thời kỳ đẹp nhất của khu vực úi mắt thần, mỗi mùa nơi đây lại có những diện mạo khác nhau, mùa nước đổ thì dáng núi soi bòng xuống mặt hồ rộng mênh mông, xanh ngăn ngắt khi lòng hồ thu nhỏ lại thì những vạt cỏ mịn màng trải dài dài như dải lụa vắt qua thung lũng... quả địa điểm dã ngoại lý tưởng cho du khách.
Cách Núi Mắt Thần chừng 2km là hồ Thang Hen, quần thể hồ Thang Hen có 36 hồ tự nhiên, mỗi hồ cách xa nhau vài chục hoặc vài trăm mét. Các hồ đều có bờ ngăn riêng, tuy nhiên, tất cả đều thông nhau bởi các hang động ngầm dưới lòng đất. 36 hồ nước ngọt tự nhiên này nằm trong một thung lũng rộng lớn tiếp giáp giữa xã Quốc Toản (Trùng Khánh) và xã Ngũ Lão (Hòa An).
Sự tích Hồ Thang Hen gắn với một truyền thuyết dân gian của người Tày, rằng xưa kia có một chàng trai tên là Sung thông minh, tuấn tú. Chàng thi đỗ làm quan và được vua ban thưởng bảy ngày vinh quy bái tổ. Về quê, chàng kết hôn cùng nàng Bjóc xinh đẹp. Mải quyến luyến bên người vợ mới cưới, chàng quên mất ngày trở về kinh. Đến đêm thứ Bảy chàng mới sực nhớ, vội chia tay vợ và bố mẹ chạy về kinh. Giữa đêm tối trong rừng hoang, chàng chạy được 36 bước chân thì ngã đầu đập vào núi rồi chết. 36 bước chân của chàng ngày nay là 36 cái hồ lớn nhỏ với những tên gọi khác nhau của tiếng địa phương như: Thang Vạt, Nà Ma, Thang Loỏng, Thang Hoi... Tương truyền rằng nơi chàng nằm xuống chính là hồ Thang Hen ngày nay. Hồ Thang Hen có chiều dài gần 2.000 m, rộng 500 m, được bao quanh bởi những tán rừng già xen lẫn những mỏm đá tai mèo và có độ sâu tới 40 m. Nguồn gốc tên của hồ Thang Hen đến nay chưa có tài liệu nghiên cứu tường tận, có người dịch theo tiếng địa phương có nghĩa là “đuôi ong”, có người lại dịch là “đuôi cáo” do cách phát âm tiếng Tày nhiều vùng khác nhau “thang hen” là đuôi ong, có thể là “thang hân” nghĩa là “đuôi cáo”...
Phía đầu nguồn của hồ có một cái hang rộng gọi là hang Thang Hen. Miệng hang sâu 200 m, rộng khoảng 5 - 6 m, cao chừng 5 m thông thẳng lên đỉnh núi. Nước từ trong hang chảy ra quanh năm không dứt. Mỗi ngày hồ Thang Hen đều có 2 đợt thủy triều lên và xuống. Đặc biệt vào khoảng tháng 9 - 10, thời kỳ lập thu, trong một đêm, nước hồ Thang Hen bị rút cạn chỉ trong vài ba giờ đồng hồ. Không kể mùa lũ hoặc mùa khô, nước trong hồ Thang Hen quanh năm xanh ngắt. Bên trong lòng hồ là quần thể sinh vật phong phú với 100 loại cá lớn, nhỏ khác nhau, như tôm, tép, cá chép vây đỏ, cá nheo… Do các hồ đều thông nhau bởi một hệ thống hang động dưới lòng hồ nên các loài tôm cá sinh sống trong lòng hồ cũng rất phong phú, mỗi khi nước dâng từ trong hang ngầm lên, các loài tôm cá cũng từ đó mà lên theo như là quà tặng mà thiên nhiên ban cho người dân bản địa quanh khu vực lòng hồ. Cá lòng hồ Thang Hen vừa ngọt thịt, vừa săn chắc vừ thơm ngậy, nếu ai đã từng được thưởng thức thì ăn một lần hẳn nhớ mãi không quên.
Cách đó không xa là xóm Bản Danh với những nếp nhà sàn mộc mạc đậm chất văn hóa Tày những con người chân chất hồn hậu sống hòa mình với thiên nhiên. Cuộc sống yên ả bình lặng không bom chen, không nhiều toan tính như đất đá, như cây cỏ hoa lá là bến đỗ bình yên cho nhưng ai muốn sống chậm lại để chiêm nghiệm về lẽ sống, về cuộc đời, để con người tĩnh tâm sau những vất vả bom chen trong cuộc sống mưu sinh.
Từ thành phố Cao Bằng Chỉ mất một giờ đi xe máy hoặc ôtô, là đến núi Mắt Thần, hồ Thang Hen để là có cơ hội tận hưởng không khí mát lành, ngắm cảnh sông nước, núi rừng hùng vĩ, thơ mộng, thưởng thức các món ăn đậm đà bản sắc dân tộc rượu ngô men lá nồng nàn, mèn mén ngô nếp thơm ngọt, tôm cá lòng hồ đậm đà lòng mẹ thiên nhiên là một điểm dừng chân du khách không nên bỏ qua nếu đã đặt chân lên đất Cao Bằng./.
Núi mắt thần, hồ Thăng Hen tại xã Quốc Toản, huyện Trùng Khánh. Ảnh: Lục Niên
Dưới chân núi là một tiểu đồng bằng trải dài đến 15 ha với nhiều diện mạo khác nhau thay đổi theo từng mùa. Vào mùa hạ, ông trời hào phóng ban thật nhiều những cơn mưa tưới tắm cho đồng ruộng, cho người nông dân yên tâm cấy hái. Thì cánh đồng dưới chân núi Mắt Thần cũng được đổ đầy những giọt nước ân huệ của trời, trở thành một hồ nước lớn trong xanh ngăn ngắt, người dân gọi là hồ Nặm Chá. Hồ Nặm Chá nước trong xanh biếc, màu xanh ngăn ngắt của bầu trời lẫn với những bông mây tha thẩn cùng gió, xanh thẫm màu của núi rừng, cùng núi Mắt Thần soi mình kiêu hãnh. Cả trời, mây, núi như hòa vào nhau, nơi đây, ranh giới giữa đất, trời như được xóa nhòa. Sang thu, những cơn mưa ít dần, nước trong hồ dần cạn, hồ nước thu nhỏ nhường chỗ cho những bình nguyên cỏ xanh mướt như thảm lụa mềm trải rộng dưới chân núi. Nhưng chú trâu, bò, ngựa nhẩn nha gặm cỏ càng khiến khung cảnh thêm yên ả, thanh bình. Xuân về, xua tan giá rét nhường chỗ cho ánh nắng ấm áp đầu mùa, màn mưa phùn mỏng phủ lên vạn vật, vạt cỏ được mưa phùn tưới tắm càng xanh non mơn mởn mướt mát xao xuyến lòng người.
Khó nó thể nói khi nào là thời điểm vào thời kỳ đẹp nhất của khu vực úi mắt thần, mỗi mùa nơi đây lại có những diện mạo khác nhau, mùa nước đổ thì dáng núi soi bòng xuống mặt hồ rộng mênh mông, xanh ngăn ngắt khi lòng hồ thu nhỏ lại thì những vạt cỏ mịn màng trải dài dài như dải lụa vắt qua thung lũng... quả địa điểm dã ngoại lý tưởng cho du khách.
Cách Núi Mắt Thần chừng 2km là hồ Thang Hen, quần thể hồ Thang Hen có 36 hồ tự nhiên, mỗi hồ cách xa nhau vài chục hoặc vài trăm mét. Các hồ đều có bờ ngăn riêng, tuy nhiên, tất cả đều thông nhau bởi các hang động ngầm dưới lòng đất. 36 hồ nước ngọt tự nhiên này nằm trong một thung lũng rộng lớn tiếp giáp giữa xã Quốc Toản (Trùng Khánh) và xã Ngũ Lão (Hòa An).
Sự tích Hồ Thang Hen gắn với một truyền thuyết dân gian của người Tày, rằng xưa kia có một chàng trai tên là Sung thông minh, tuấn tú. Chàng thi đỗ làm quan và được vua ban thưởng bảy ngày vinh quy bái tổ. Về quê, chàng kết hôn cùng nàng Bjóc xinh đẹp. Mải quyến luyến bên người vợ mới cưới, chàng quên mất ngày trở về kinh. Đến đêm thứ Bảy chàng mới sực nhớ, vội chia tay vợ và bố mẹ chạy về kinh. Giữa đêm tối trong rừng hoang, chàng chạy được 36 bước chân thì ngã đầu đập vào núi rồi chết. 36 bước chân của chàng ngày nay là 36 cái hồ lớn nhỏ với những tên gọi khác nhau của tiếng địa phương như: Thang Vạt, Nà Ma, Thang Loỏng, Thang Hoi... Tương truyền rằng nơi chàng nằm xuống chính là hồ Thang Hen ngày nay. Hồ Thang Hen có chiều dài gần 2.000 m, rộng 500 m, được bao quanh bởi những tán rừng già xen lẫn những mỏm đá tai mèo và có độ sâu tới 40 m. Nguồn gốc tên của hồ Thang Hen đến nay chưa có tài liệu nghiên cứu tường tận, có người dịch theo tiếng địa phương có nghĩa là “đuôi ong”, có người lại dịch là “đuôi cáo” do cách phát âm tiếng Tày nhiều vùng khác nhau “thang hen” là đuôi ong, có thể là “thang hân” nghĩa là “đuôi cáo”...
Phía đầu nguồn của hồ có một cái hang rộng gọi là hang Thang Hen. Miệng hang sâu 200 m, rộng khoảng 5 - 6 m, cao chừng 5 m thông thẳng lên đỉnh núi. Nước từ trong hang chảy ra quanh năm không dứt. Mỗi ngày hồ Thang Hen đều có 2 đợt thủy triều lên và xuống. Đặc biệt vào khoảng tháng 9 - 10, thời kỳ lập thu, trong một đêm, nước hồ Thang Hen bị rút cạn chỉ trong vài ba giờ đồng hồ. Không kể mùa lũ hoặc mùa khô, nước trong hồ Thang Hen quanh năm xanh ngắt. Bên trong lòng hồ là quần thể sinh vật phong phú với 100 loại cá lớn, nhỏ khác nhau, như tôm, tép, cá chép vây đỏ, cá nheo… Do các hồ đều thông nhau bởi một hệ thống hang động dưới lòng hồ nên các loài tôm cá sinh sống trong lòng hồ cũng rất phong phú, mỗi khi nước dâng từ trong hang ngầm lên, các loài tôm cá cũng từ đó mà lên theo như là quà tặng mà thiên nhiên ban cho người dân bản địa quanh khu vực lòng hồ. Cá lòng hồ Thang Hen vừa ngọt thịt, vừa săn chắc vừ thơm ngậy, nếu ai đã từng được thưởng thức thì ăn một lần hẳn nhớ mãi không quên.
Cách đó không xa là xóm Bản Danh với những nếp nhà sàn mộc mạc đậm chất văn hóa Tày những con người chân chất hồn hậu sống hòa mình với thiên nhiên. Cuộc sống yên ả bình lặng không bom chen, không nhiều toan tính như đất đá, như cây cỏ hoa lá là bến đỗ bình yên cho nhưng ai muốn sống chậm lại để chiêm nghiệm về lẽ sống, về cuộc đời, để con người tĩnh tâm sau những vất vả bom chen trong cuộc sống mưu sinh.
Từ thành phố Cao Bằng Chỉ mất một giờ đi xe máy hoặc ôtô, là đến núi Mắt Thần, hồ Thang Hen để là có cơ hội tận hưởng không khí mát lành, ngắm cảnh sông nước, núi rừng hùng vĩ, thơ mộng, thưởng thức các món ăn đậm đà bản sắc dân tộc rượu ngô men lá nồng nàn, mèn mén ngô nếp thơm ngọt, tôm cá lòng hồ đậm đà lòng mẹ thiên nhiên là một điểm dừng chân du khách không nên bỏ qua nếu đã đặt chân lên đất Cao Bằng./.
Tác giả bài viết: Hồng Cư
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là %s để có thể bình luận
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
LIÊN KẾT
THỐNG KÊ TRUY CẬP
- Đang truy cập5
- Hôm nay699
- Tháng hiện tại9,769
- Tổng lượt truy cập295,690